top of page
B9

Witamina B9 (B11)
folacyna
WŁAŚCIWOŚCI witaminy B9:
-
Inne nazwy: kwas foliowy, witamina B11, witamina M
-
Rozpuszczalna w wodzie
-
Niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu krwiotwórczego i nerwowego oraz do rozwoju wszystkich komórek ustrojowych
-
Uczestniczy w procesach wzrostu, podziału i regeneracji komórek
-
Zapobiega uszkodzeniu cewy nerwowej (jest to zawiązek układu nerwowego) u rozwijającego się w łonie dziecka
-
Zwiększone spożycie folacyny może mieć znaczący wpływ na zapobieganie chorobom serca
-
Niezbędna do prawidłowej syntezy kwasów nukleinowych (DNA i RNA), przemiany fosfolipidów i poszczególnych aminokwasów
-
Wpływa na wagę oraz rozwój noworodków oraz bierze udział w zachowaniu materiału poprzez przekazanie cech dziedzicznych komórkom
-
Uczestniczy w procesach metabolicznych
-
Usprawnia funkcjonowanie układu pokarmowego (współuczestniczy w tworzeniu soku żołądkowego, zapewnia sprawne działanie wątroby, żołądka i jelit)
-
Bierze udział w przemianie materii
-
Chroni organizm przed nowotworami (zwłaszcza rakiem macicy)
-
Niezbędna w produkcji endorfin czyli tzw. hormonów szczęścia wywołujących doskonałe samopoczucie i zadowolenie z siebie, działających kojąco i uspokajająco
-
Hormony powstające przy udziale kwasu foliowego: serotonina, która działa kojąco i uspokajająco oraz noradrenalina, która jest odpowiedzialna za aktywność i dynamikę w ciągu dnia
-
Zapewnia efektywna pracę układu odpornościowego
-
Pełni ważną funkcję w procesie tworzenia czerwonych ciałek krwi
-
Uczestniczy w wytwarzaniu erytrocytów w szpiku
-
Jest wrażliwa na działanie wysokiej temperatury, promieni słonecznych, kwasowości (poniżej pH obojętnego)
-
Znaczne straty tej witaminy sięgające 50-90% mają miejsce w czasie przetwarzania i gotowania żywności, zwłaszcza w dużej ilości wody
-
Świeże warzywa liściaste przechowywane w temperaturze pokojowej mogą stracić w ciągu 3 dni nawet do 70% zawartości tej witaminy
-
Na polepszenie wchłaniania kwasu foliowego wpływają: kompleks witamin B, witamina B6, kwas para-aminobenzoesowy (PABA), witamina B12, witamina H, witamina C
-
Na pogorszenie wchłaniania kwasu foliowego wpływa światło, alkohol, wysoka temperatura, środki antykoncepcyjne
-
W zależności od sposobu przyrządzania potraw, do gotującej wody przejść może nawet ponad 90% kwasu foliowego a to za sprawą jego doskonałej rozpuszczalności. Z tego powodu potrawy należy zawsze gotować przy użyciu minimalnej ilości wody, względnie nie należy jej wylewać, a zużyć do sporządzenia np. sosu
-
Jedynie mniej więcej połowa (a często nawet tylko 30%) kwasu foliowego dostaje się do krwi i do komórek. Ludzie cierpiący na dolegliwości lub schorzenia związane z wymiotami lub biegunką wchłaniają jeszcze mniej kwasu foliowego
-
W badaniach doświadczalnych wykazano, że od 60 do 80% witaminy rozkłada się w czasie przemiału zbóż na jasną mąkę bądź podczas produkcji kasz wysokooczyszczonych, np. manny
-
Witamina B11 występuje prawie wyłącznie w połączeniu z witaminą B12
-
Największym źródłem kwasu foliowego dla człowieka są zielone warzywa
SKUTKI NIEDOBORU:
-
Niedokrwistość megaloblastyczna - mała ilość czerwonych ciałek we krwi
-
Zwiększona podatność komórek na transformacje nowotworowe
-
Poronienia
-
Powstawanie dysfunkcji umysłowej
-
Stany depresyjne
-
Zmęczenie
-
Osłabienie i problemy z koncentracją
-
Bezsenność
-
Uczucie niepokoju
-
Podatność do irytacji
-
Brak pamięci
-
Niedokrwistość
-
Spowolnienie syntezy DNA i podziału komórek
-
Może spowodować uszkodzenie układu nerwowego u rozwijającego się w łonie matki dziecka
-
Może być przyczyną powstania jednej z najcięższych wad rozwojowych maluszków – czyli wady cewy nerwowej prowadzących do bezmózgowia czy rozszczepu kręgosłupa
-
Zahamowanie wzrostu u dzieci i młodzieży
-
Zaburzenia w trawieniu, nieprawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego (zaburzenia w trawieniu i we wchłanianiu składników odżywczych: biegunka, zmniejszony apetyt, niedożywienie, obniżona masa ciała)
-
Stany zapalne języka oraz błony śluzowej warg
-
Zapalenie dziąseł
-
Bóle głowy
-
Kołatanie serca
-
Przedwczesna siwizna
SKUTKI NADMIARU:
-
Podawana w nadmiarze nie jest toksyczna i nawet dzienne doustne dawki sięgające 5-15 mg są dobrze tolerowane, duże dawki mogą jednak maskować niedobory witaminy B12, toteż nie powinny być stosowane u pacjentów z niedokrwistością
-
Spożywanie zbyt dużej ilości kwasu foliowego może powodować zaburzenia ze strony układu nerwowego (bezsenność, rozdrażnienie, depresja) i pokarmowego
-
Skórne reakcje alergiczne (wysypka, zaczerwienienie, swędzenie)
-
W rzadkich przypadkach skurcz oskrzeli
-
Nadmiar kwasu foliowego w czasie ciąży zwiększa ryzyko zachorowania przez dziecko na astmę
ZAPOTRZEBOWANIE: Dawka dzienna zalecana dla osób dorosłych: 0,24-0,30 mg
ZAWARTOŚĆ W 100 GRAMACH
0,258 mg
0,155 mg
0,219 - 0,364 mg
0,13 mg
0,12 mg
0,07 - 0,175 mg
0,145 - 0,24 mg
0,09 mg
0,087 mg
0,088 - 0,17 mg
0,07 mg
0,064 mg
0,051 mg
0,039 mg
0,037 mg
0,037 mg
0,036 mg
0,034 mg
0,033 mg
0,03 mg
0,016 - 0,045 mg
0,024 mg
0,016 mg
0,011 mg
0,028 - 0,036 mg
0,0005 - 0,0018 mg
0,0005 - 0,0018 mg
0,0005 - 0,0018 mg
0,0002 - 0,0012 mg
0,0006 mg
0,029 - 0,09 mg
Otręby pszenne
Szpinak surowy
Wątroba surowa
Bób surowy
Kalafior surowy
Szparagi surowe
Wątroba gotowana
Brokuły surowe
Groch surowy
Brukselka surowa
Jajko surowe
Brokuły gotowane
Kalafior gotowany
Chleb pszenny pełnoziarn.
Bób gotowany
Papryka
Brukselka gotowana
Groch gotowany
Sałata
Jajko gotowane
Kapusta surowa
Pomarańcze
Sery
Kapusta gotowana
Banany
Wołowina
Wieprzowina
Drób
Mleko krowie świeże
Jabłka
Szpinak gotowany
bottom of page