top of page
Potas

Potas

K

WŁAŚCIWOŚCI:

  • Potas jest najważniejszym mikroelementem w organizmie człowieka

  • Jest jednym z elektrolitów odgrywających istotną rolę dla funkcjonowania organizmu ludzkiego, jego zadaniem jest regulacja procesów fizjologicznych w organizmie

  • Jest najważniejszym kationem wewnątrzkomórkowym aktywującym około 300 enzymów biorących udział w przemianach węglowodanów, białek i tłuszczów

  • Wraz z chlorem i sodem należy do minerałów, które rozpuszczają się w wodzie i przenoszą ładunki elektryczne. Ponieważ nasz organizm w większości składa się z wody, potas jest wszędzie: wewnątrz komórek, w przestrzeni międzykomórkowej, w chłonce i we krwi. Wszystkie elektrolity ściśle ze sobą współpracują

  • Łatwo przemieszcza się przez błony komórkowe, dostarczając komórkom substancji odżywczych

  • Odgrywa niezwykle ważna rolę w procesach metabolicznych, czyli bierze udział w usuwaniu zbędnych produktów przemiany materii

  • Uczestniczy w spalaniu węglowodanów i białek

  • Występuje w sokach trawiennych i kościach

  • Pobudza wydzielanie insuliny

  • Wpływa na ilość zatrzymanej wody w organizmie i na funkcjonowanie nerek, reguluje ich pracę

  • Reguluje gospodarkę wodną

  • Nadzoruje gospodarkę energetyczną ustroju

  • Wpływa na równowagę kwasowo-zasadową (pH)

  • Zwiększa przepuszczalność błon komórkowych (antagonista Ca - wraz z sodem reguluje równowagę sodowo-potasową)

  • Bierze udział w przewodnictwie nerwowym, jest niezbędny do właściwego funkcjonowania systemu nerwowego

  • Kontroluje skurcze mięśni, jest odpowiedzialny za ich prawidłową pracę (w tym mięśnia sercowego, mięśniówki jelit i układu moczowego)

  • Korzystnie wpływa na prawidłowa pracę serca, reguluje jego rytm, chroni przed chorobami serca

  • Reguluje i obniża tętnicze ciśnienie krwi

  • Likwiduje apatię i przewlekłe zmęczenie

  • Bierze udział w dotlenianiu mózgu, poprawiając zdolność myślenia i koncentrację

  • Poziom potasu powinien mieścić się w granicach 3,5-5 mmol/l krwi

  • U zdrowych i prawidłowo odżywiających się osób bardzo rzadko dochodzi do niedoborów potasu, ponieważ zazwyczaj wystarczającą jego ilość dostarczamy sobie wraz z pożywieniem

  • Ważne jest, aby wybierać te produkty, w których obok potasu występuje też witamina B6, ponieważ witamina ta ułatwia przyswajanie potasu

  • Wzbogaceniu diety w potas powinno towarzyszyć zwiększenie spożycia produktów bogatych w wapń (calcium)

  • Podczas gotowania potraw tracimy znaczne ilości tego pierwiastka, ponieważ łatwo przechodzi on do wody. Aby ograniczyć jego utratę zaleca się np. gotowanie na parze

  • Przyswajanie potasu jest największe gdy dostarczany jest on w postaci małych dawek, w kilku posiłkach

  • Nadmiar spożytego potasu jest wydalany z kałem i z potem

  • Alkohol i kawa wzmagają wydalanie potasu przez nerki

  • Przyczyny niedoboru potasu:

  1. - niewłaściwe, restrykcyjne diety, jednoskładnikowe, oparte na głodówkach

  2. - wymioty, biegunki, stosowanie środków przeczyszczających

  3. - grypa żołądkowa

  4. - oparzenia, wzmożona potliwość wzmożonej potliwości z niedostatecznym uzupełnianiem płynów i elektrolitów (utrata potasu przez skórę)

  5. - stosowanie niektórych ziół i leków, głównie moczopędnych oraz glikokortykosteroidów, amfoterycyny B, aminoglikozydów

  6. - zwiększenie ucieczki potasu z przestrzeni zewnątrzkomórkowej do komórek, np. wskutek zasadowicy, zwiększenia aktywności układu współczulnego, pod wpływem insuliny itp.

  7. - stosowanie środków moczopędnych

  8. - długotrwały stres

  9. - wysokie temperatury otoczenia, np. podczas upałów, kiedy wzmaga się potliwość

  10. - intensywny wysiłek fizyczny z obfitym poceniem się może doprowadzić do utraty aż 2-4g potasu

  11. - zażywanie leków nasercowych i stosowanych w nadciśnieniu, ponieważ są wśród nich takie, które wypłukują potas z moczem

  12. - fale gorąca towarzyszące menopauzie

  13. - zaburzenia funkcji ośrodka pragnienia, najczęściej występujące u osób w podeszłym wieku

  14. - nadużywanie alkoholu

  15. - kobiety w trakcie laktacji część pierwiastka tracą wraz z mlekiem

  • Niedobory i niskie stężenie potasu bardzo często towarzyszą także zaburzeniom endokrynologicznym, takim jak:

  1. - zespół Conna (pierwotny nadmiar aldosteronu – hormonu steroidowego odpowiedzialnego m.in. za zwiększenie wydalania potasu z moczem

  2. - zespół Barttera (choroba cewek nerkowych z wtórnym hiperaldosteronizmem)

  3. - wrodzony przerost nadnerczy- zespół Cushinga

  • Osoby z nadciśnieniem tętniczym, a także chorobą niedokrwienną serca powinny stosować dietę szczególnie bogatą w potas (przede wszystkim w postaci surowych warzyw i owoców). Nie powinny z nim natomiast przesadzać osoby cierpiące na cukrzycę, a także niektóre schorzenia nerek

  • Preparatów z potasem nie wolno zażywać bez porozumienia z lekarzem

  • W przypadku zatrucia, aby nie doprowadzić do odwodnienia i uzupełnić stracone elektrolity, trzeba dużo pić (niegazowaną wodę mineralną, słabą lekko osłodzoną herbatę, napary z rumianku, mięty, rozcieńczone soki owocowe)

SKUTKI NIEDOBORU:

  • Skurcze, bóle nóg występujące podczas wysiłku fizycznego i podczas upałów

  • Bóle i osłabienie mięśni i ścięgien

  • Obrzęki, drętwienie kończyn

  • Samoistne drżenie mięśni łydek czy ud

  • Tzw. „żabi brzuch” – spłaszczenie, „rozlanie się” brzucha wskutek osłabienia mięśni brzucha

  • Zmęczenie, szybkie męczenie się przy niewielkim wysiłku

  • Spadek, zaburzenia koncentracji

  • Zdenerwowanie, niepokój, napięcia nerwowe

  • Nadciśnienie tętnicze

  • Nadpobudliwość

  • Problemy ze zrelaksowaniem się

  • Nieregularne bicie, kołatanie serca spowodowane osłabieniem kurczliwości mięśnia sercowego, co bywa przyczyną zawrotów głowy, zmęczenia i senności

  • Choroby układu krążenia i serca

  • Zaburzenia pracy mięśnia sercowego (arytmie) oraz mięśni szkieletowych

  • Miażdżyca

  • Mdłości

  • Bezsenność

  • Apatia

  • Migreny

  • Zatrzymywanie wody w organizmie

  • Osłabienie mięśniówki dróg moczowych i zatrzymanie moczu

  • Wielomocz (tzw. nefropatia hipokaliemiczna spowodowana zaburzeniami w zagęszczeniu moczu)

  • Zwolnienie czynności jelit, zaparcia, wzdęcia, niedrożność porażenna jelit

  • Zwiększenie ryzyka rozwoju kamicy nerkowej

  • Pojawienie się trądziku, a także wysypki, czy bardzo suchej skóry

  • Nadwrażliwość na niskie temperatury (obniżona tolerancja zimna)

  • Zmiany w EKG (spłaszczenie załamka T, obniżenie odcinka ST, wydłużenie QT, fala U)

  • W skrajnych przypadkach paraliż, zaburzenia funkcji nerek, rabdomiolizya (uszkodzenie tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej, czyli tej, z której zbudowane są mięśnie szkieletowe), zatrzymanie akcji serca

  • Przy niedoborze dochodzi do zgonu najczęściej wskutek zaburzeń rytmu serca (migotanie komór)

SKUTKI NADMIARU:

  • Zakłócenie działania układów nerwowego i mięśniowego (np. zaburzenia czucia oraz osłabienie i porażenie mięśni)

  • Zaburzenia pracy nerek

  • Nadmiar może zaszkodzić zwłaszcza chorym na nerki. Gdy nie pracują one prawidłowo, czasem dochodzi do gromadzenia się zbyt dużej ilości jonów, a to może zaburzyć pracę serca, a nawet zagrozić życiu

  • Apatia

  • Upośledzenie działania niektórych leków

  • Gwałtowny wzrost poziomu potasu we krwi w połączeniu z pewnymi preparatami przepisywanymi często na niewydolność serca i arytmię (np. z naparstnicą), lub inhibitorami enzymu konwertującego (ACE), stosowanymi z powodu chorób serca i nadciśnienia, potrafi poważnie zaburzyć pracę serca

  • Apatia, splątanie

  • Zaburzenia świadomości

  • Mrowienie kończyn i ust

  • W skrajnych przypadkach zatrzymanie akcji serca, zgon w wyniku toksycznego oddziaływania na serce nadmiernych ilości potasu

  • Nadmiar jest trudny do rozpoznania

  • Zdrowym osobom nadmiar tego pierwiastka raczej nie grozi, bowiem mało prawdopodobne jest przedawkowanie tego, który pochodzi z pożywienia

  • Do powstania nadwyżek dochodzi najczęściej w wyniku upośledzenia funkcji nerek i nadnerczy spowodowanego ich chorobą, np. niedoczynności nadnerczy (w tym choroby Addisona) lub hipoaldosteronizmu, a także utrzymującej się hiperglikemii, głównie u osób ze źle kontrolowaną cukrzycą. Niekiedy do wystąpienia hiperkaliemii przyczynia się długotrwałe przyjmowanie niektórych leków - przede wszystkim regulujących ciśnienie tętnicze (szczególnie w przebiegu niewydolności serca), środków przeciwzapalnych, stosunkowo rzadko zaś - nadmiernego spożycia preparatów zawierających potas

ZAPOTRZEBOWANIE: Zalecane dzienne spożycie dla dorosłych: 2-3 tys. mg

NIEMOWLĘTA  OD 0-0,5 ROKU :

NIEMOWLĘTA OD 0,5-1 ROKU :

DZIECI W WIEKU 1-3 LATA :

DZIECI W WIEKU 4-6 LAT :

DZIECI  W WIEKU  7-9 LAT :

DZIECI E WIEKU 10-12 LAT :

MŁODZIEŻ W WIEKU 13-18 LAT :

DOROŚLI POWYŻEJ 19 LAT :

KOBIETY W TRAKCIE LAKTACJI :

  • 400 mg

  • 700 mg

  • 2400 mg

  • 3100 mg

  • 3700 mg

  • 4100 mg

  • 4700 mg

  • 4700 mg

  • ​5100 mg

ZAWARTOŚĆ W 100 GRAMACH

600 mg

395 mg

550 mg

261 mg

385 mg

420 mg

200 mg

350 mg

360 mg

740 mg

460 mg

580 mg

610 mg

400 mg

690 mg

1190 mg

264 mg

938 mg

277 mg

277 mg

940 mg

350 mg

134 mg

665 mg

1930 mg

228 mg

269 mg

150 mg

306 mg

440 mg

290 mg

290 mg

1070 mg

400 mg

960 mg

203 mg

203 mg

282 mg

382 mg

380 mg

200-350 mg

380-450 mg

780 mg

790 mg

695 mg

500-700 mg

720 mg

620 mg

1090 mg

470 mg

1120 mg

810 mg

400 mg

390 mg

380 mg

183 mg

282 mg

300 mg

340 mg

259 mg

830 mg

400 mg

320 mg

399 mg

208 mg

870 mg

480 mg

2130 mg

250 mg

1000-1700 mg

1666 mg

235 mg

800 mg

226 mg

660 mg

357 mg

Awokado

Banany

Botwina

Bób

Brokuły

Brukselka

Brzoskwinia

Buraki

Chleb żytni pełnoziarnisty

Chrzan

Czekolada deserowa

Czekolada gorzka

Czekolada mleczna

Czosnek

Daktyle suszone

Fasola biała nasiona suche

Fasola szparagowa

Figi suszone

Grejpfrut

Grejpfruty

Groch nasiona suche

Groszek zielony

Jabłka

Jabłka suszone

Kakao 16% proszek

Kapusta biała

Kapusta czerwona

Kapusta pekińska

Kapusta włoska

Kasza gryczana

Kiwi

Kiwi

Koncentrat pomidorowy

Koperek

Mak niebieski

Maliny

Maliny

Marchew

Melon

Melon

Mięso

Mięso

Migdały

Nasiona słonecznika

Natka pietruszki

Orzechy

Orzechy arachidowe

Orzechy laskowe

Orzechy pistacjowe

Orzechy włoskie

Otręby pszenne

Pestki dyni

Pietruszka korzeń

Płatki jęczmienne

Płatki owsiane

Pomarańcze

Pomidory

Porzeczki

Porzeczki czarne

Porzeczki czerwone

Rodzynki

Ryby (niektóre)

Seler

Seler korzeń

Śliwki

Soczewica czerwona sucha

Soja kiełki

Soja nasiona suche

Sok pomidorowy

Strączkowe

Suszone morele

Szpinak

Śliwki suszone

Winogron

Wiórki kokosowe

Ziemniaki

© 2016 created by JG & AP

bottom of page