KOMU  ZDRÓWKO

WŁAŚCIWOŚCI:

• Znajduje się w każdej komórce ludzkiego organizmu

• Odgrywa kluczową rolę w zdrowiu zębów i dziąseł

• Razem z wapniem i witaminą D odpowiada za zdrowe i mocne kości i stawy

• Jest składnikiem zębów,  tkanki mózgowej, błon komórkowych, związków wysokoenergetycznych, koenzymów

• W największych ilościach (około 85 %) znajduje się w kościach i zębach, w związku z tym (razem z wapniem) bierze udział w ich mineralizacji, a tym samym odpowiada za to, aby były zdrowe i mocne

• W dużych ilościach zaraz po tkance kostnej występuje w tkance mózgowej

• Można go znaleźć w kwasach nukleinowych (DNA, RNA), tworzących kod genetyczny, w związku z tym jest ważnym nośnikiem informacji genetycznych

• Uczestniczy w przewodzeniu bodźców nerwowych, jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego

• Bierze udział w przemianach energetycznych, jest przekaźnikiem energii. Dzięki fosforowi pokarm zostaje przetworzony na energię, która przekłada się na pracę mięśni

• Pomaga w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie

• Bierze udział w reakcjach fosforyzacji i utrzymaniu pH krw

• Podtrzymuje ogólną witalność organizmu

• Wchodzi w skład związków wysokoenergetycznych: ATP, GTP. Wiele związków i enzymów, aby wykazywać działanie biologiczne, musi zostać ufosforyzowanych, dlatego podczas niedoboru tego składnika wszystkie komórki i narządy nie pracują prawidłowo

• Poprawia wchłanianie wapnia, pod warunkiem jednak, że ilość fosforu w diecie jest zbliżona do ilości wapnia. Witamina D wspomaga wchłanianie fosforu i wapnia oraz w utrzymaniu równowagi pomiędzy tymi dwoma pierwiastkami

• Zwiększone zapotrzebowanie na ten pierwiastek występuje przede wszystkim u dzieci i młodzieży (ze względu na okres intensywnego wzrostu)

• Powszechnie występuje w żywności, dlatego na ogół nie dochodzi do jego niedoboru w organizmie

• Ponieważ jest to pierwiastek tak powszechny, nietrudno zaspokoić jego ilość. Znajdziemy go w produktach zbożowych, na przykład w otrębach i płatkach owsianych, w nasionach sezamu, dyni, słonecznika, orzechach, migdałach, kiełkach, roślinach zielonych, warzywach strączkowych, marchwi, kapuście, kukurydzy i rzeżusze. Poza tym nieocenionymi źródłami fosforu są mleko krowie i kozie, produkty mleczne, sery podpuszczkowe, ryby, tran, mięso drobiowe i wołowe oraz żółtka jaj. Warto pamiętać, że jedząc przetwory z puszek i wszelkie produkty konserwowe, do utrwalenia których użyto związków fosforu, również dostarczamy sobie tego pierwiastka. Fosfor znajduje się nawet w napojach gazowanych, wykorzystany jako regulator kwasowości (kwas fosforowy). Z pewnością jednak nasza dieta będzie zdrowsza i bogatsza, jeśli podobne produkty zastąpimy większą ilością świeżych warzyw i pełnym ziarnem

• Przyswajalność fosforu jest znacznie mniejsza z produktów zbożowych czy warzyw strączkowych. Aby zwiększyć wchłanianie fosforu z tych produktów, należy zastosować ich odpowiednią obróbkę, np. namoczyć nasiona roślin strączkowych w wodzie przed gotowaniem czy wykonać fermentację ciasta przy produkcji pieczywa

• Niedobór fosforu w diecie jest zjawiskiem rzadkim i najczęstsze jego przyczyny to:

  • dieta ubogobiałkowa

  • niedobór witaminy D

  • długotrwałe głodzenie się i niedożywienie

  • rygorystyczne diety

  • diety odchudzające

  • wymioty i biegunka

  • rozległe oparzenia - ze względu na właściwość regeneracyjną pierwiastka, fosfor przemieszcza się do  uszkodzonych tkanek, by pomóc w ich odbudowie, przez co badania osocza wskazują na jego zbyt niski poziom

  • nadczynność przytarczyc

  • przeszczepy nerek

  • leki steroidowe przeciwzapalne

  • zaburzenia wchłaniania

  • żywienie pozajelitowe

  • długotrwałe leczenie nadkwaśności wodorotlenkiem glinu, tworzącym z fosforem związki niewchłaniające się w przewodzie pokarmowym

  • choroba alkoholowa

​