KOMU  ZDRÓWKO

WŁAŚCIWOŚCI:

​

• Sód występuje w soku trzustkowym i jelitowym oraz w kościach

• Jest głównym kationem płynu wewnątrzkomórkowego

• Reguluje gospodarkę wodną (objętość osocza, ciśnienie osmotyczne płynów pozakomórkowych)

• Wraz z potasem steruje gospodarką wodno-elektrolitową - zatrzymuje wodę w organizmie i odpowiada za jej prawidłowe rozmieszczenie w ustroju. Chroni organizm przed nadmierną utratą płynów

• Bierze udział w utrzymaniu odpowiedniego pH, czyli równowagi kwasowo-zasadowej organizmu

• Zwiększa wydzielanie soków trawiennych

• Uczestniczy w aktywnym wchłanianiu wielu składników odżywczych, na przykład glukozy i aminokwasów

• Jest antagonistą potasu i razem z nim tworzy różnicę stężeń (gradient) po obu stronach błony komórkowej. Różnica tych stężeń umożliwia powstanie potencjału błony i pełnienie przez nią szeregu funkcji: przenoszeniu impulsów nerwowych oraz wykonywania skurczu i rozkurczu komórek mięśniowych. Tym samym bierze udział w kurczliwości mięśni przewodnictwie bodźców w komórkach nerwowych                         

• Odpowiada za skurcz i rozkurcz mięśni szkieletowych, gładkich oraz serca

• Prawidłowy gradient sodowy (różnica jego stężeń między płynem wewnątrz- i zewnątrzkomórkowym) umożliwia transport aminokwasów i węglowodanów do tkanek

• Najpopularniejszą formą sodu jest sól kuchenna – NaCl, która dodawana jest do wielu produktów podczas obróbki kulinarnej lub procesów technologicznych. W soli kuchennej znajduje się ok. 40% sodu, co oznacza że w łyżeczka do herbaty zawiera ok. 2000mg sodu. Inne jego formy to dwuwęglan sodu występujący w  napojach oraz glutaminian sodu dodawany do przypraw, jaj, mięsa, ryb, warzyw, konserw, chleba, serów i wędlin

• Ze względu na nagminne dodawanie sodu w różnych jego formach jako najtańszą formę konserwantu, niedobór sodu jest bardzo rzadko spotykaną patologią. Możemy mieć z nim do czynienia w przypadku nasilonych biegunek i wymiotów, intensywnego pocenia się oraz przy patologiach nerek związanych z jego utratą z moczem (tubulopatie) lub przy niedoczynności nadnerczy (niedobór mineralokortykosteroidów)

• Najczęstsze schorzenia, którym towarzyszy niskie stężenie sodu w organizmie to: SIADH - niekontrolowane wydalanie wazopresyny towarzyszące nowotworom czy niektórym chorobom układu nerwowego,  niewydolność nerek, niewydolność wątroby, niewydolność serca, marskość wątroby, niedoczynność tarczycy

• Można wywołać hiponatremię przy nieprawidłowym stosowaniu leków moczopędnych powodujących utratę jonów, w tym sodu oraz nadużywając środków przeczyszczających. Ze znaczną utratą soli musimy liczyć się w wysokich temperaturach i podczas intensywnych treningów (np. u maratończyków)

• Częściej pojawiającym się problemem jest nadmiar sodu w diecie